Kierunki reinterpretacji chrześcijańskiej doktryny o grzechu pierworodnym w perspektywie ewolucyjnej genezy gatunku ludzkiego

Wojciech P. Grygiel

doi:10.15290/std.2021.07.05

Opublikowane: 2024-04-171

Tom 7 (2021)

Kierunki reinterpretacji chrześcijańskiej doktryny o grzechu pierworodnym w perspektywie ewolucyjnej genezy gatunku ludzkiego

Wojciech P. Grygiel

Studia Teologii Dogmatycznej

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.15290/std.2021.07.05

Abstrakt

Due to its highly contextual character the doctrine of original sin has been generating much discussion and controversy in regards to its proper meaning. This is particularly manifest as the classical formulation of this doctrine is confronted with the outcomes of contemporary science concerning the evolutionary scenarios of the origin and the development of the human species. The aim of the inquiry presented in this paper is to clearly present and discuss the main challenges that these scenarios present to the classical doctrine on original sin and how the different aspects are addressed and resolved within the novel interpretations, which shift their focus from the literal historical reading of original sin to treating is as a metaphor for the fundamental condition of human nature. The inquiry is additionally supported by the basic outcomes of the contemporary exegesis of the Book of Genesis, as well as a survey of some basic methodological issues pertaining to the nature of theological language. Finally, an extension to an existing interpretation of original sin is proposed, aimed at improving the consistency of its understanding with the evolutionary (dynamic) picture of the Universe.

Słowa kluczowe:

grzech pierworodny, ewolucja, kontekstualność, interpretacja, antropologia

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Grygiel, W. P. (2024). Kierunki reinterpretacji chrześcijańskiej doktryny o grzechu pierworodnym w perspektywie ewolucyjnej genezy gatunku ludzkiego. Studia Teologii Dogmatycznej, 7, 61–77. https://doi.org/10.15290/std.2021.07.05

Cited by / Share

Bibliografia

Awadalla P., Eyre-Walker A., Smith J.M., Linkage Disequilibrium and Recombination in Hominid Mitochondrial DNA, „Science’’ 1999, nr 286, s. 2524-2525.
Google Scholar

Ayala F.J., The Myth of Eve: molecular biology and human origins, „Science” 1995, nr 270, s. 1930-1936.
Google Scholar

Ayala F.J., Darwin’s greatest discovery: Design without designer, „Proceedings of the National Academy of Sciences’’ 2007, Vol. 104, s. 8567- 8573.
Google Scholar

Ayala F.J., Dar Karola Darwina dla nauki i religii, Warszawa 2009.
Google Scholar

Bevans S., Contextual Methods in Theology, [w:] Essays in Contextual Theology, (red.) S. Bevans, Leiden – Boston 2018, s. 1-29.
Google Scholar

Budzik S., Teologia a obraz człowieka na przykładzie antropologii Rene Girarda, [w:] Obrazy świata w teologii i naukach przyrodniczych, (red.) M. Heller, S. Budzik, S. Wszołek, Tarnów 1996, s. 227-252.
Google Scholar

Budzik S., Czy teoria ewolucji potwierdza naukę o grzechu pierworodnym? Model Raymunda Schwagera, „Analecta Cracoviensia” 2001, t. 33, s. 360-362.
Google Scholar

Churchland P., Moralność mózgu. Co neuronauka mówi o moralności, Kraków 2013.
Google Scholar

De Chardin T., Christianity and Evolution, San Diego – New York 1977.
Google Scholar

DeLoache J.S., LoBue V., The Narrow Fellow in the Grass: Human Infants Associate Snakes and Fear, „Developmental Science” 2009, Vol. 12 (1), s. 201-207.
Google Scholar

de Waal F., Małpy i filozofowie. Skąd pochodzi moralność?, Kraków 2013.
Google Scholar

Domning D.P., Hellwig M.K., Original Selfishness: Original Sin and Evil in the Light of Evolution, London – New York 2006.
Google Scholar

Dzidek T., Sikora P., Natura teologii, [w:] Teologia fundamentalna. Tom 5: Poznanie teologiczne, (red.) T. Dzidek, Ł. Kamykowski, A. Napiórkowski, Kraków 2006, s. 63-66.
Google Scholar

Edwards D., Bóg ewolucji: teologia trynitarna, Kraków 2016.
Google Scholar

Grygiel W.P., What is invariant? On the possibility and perspectives of the evolutionary theology, „Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie’’ 2018, nr 25, s. 83-101.
Google Scholar

Grygiel W.P., Evolutionary Theology: A New Chapter in the Relations Between Theology and Science, „Studia Philosophiae Christianae” 2020, t. 56, nr 3, s. 101-123.
Google Scholar

Grygiel W.P., Jak scena stała się dramatem? Filozofia w kontekście teorii względności, Kraków 2021.
Google Scholar

Grygiel W.P., Evil in the Evolving Universe, „Theologia Wratislaviensia” (w druku).
Google Scholar

Haught J., Is nature enough? Meaning and truth in the age of science, Cambridge 2006.
Google Scholar

Haught J., God After Darwin: A Theology of Evolution, Boulder CO 2008.
Google Scholar

Haught J., Resting on the Future: Catholic Theology for an Unfinished Universe, New York – London – Oxford – New Delhi – Sydney 2015.
Google Scholar

Heller M., Filozofia przypadku, Kraków 2012.
Google Scholar

Heller M., Scientific Image of the World, „Studies in Science and Theology’’ 1998, Vol. 6, s. 63-69.
Google Scholar

Hochban J.I., St. Irenaeus on the Atonement, „Theological Studies” 1946, Vol. 7(4), s. 525-557.
Google Scholar

Hoffmann J.R., Catholicism and Evolution: Polygenism and Original Sin, „Scientia et Fides” 2020, Vol. 8, No. 2, s. 95-138.
Google Scholar

Hoffmann J.R., Catholicism and Evolution: Polygenism and Original Sin (Part II), „Scientia et Fides” 2021, Vol. 9, No. 1, s. 63-129.
Google Scholar

Jan Paweł II, Posłanie Jego Świątobliwości Ojca Świętego Jana Pawła II do George’a V. Coyne’a Dyrektora Obserwatorium Astronomicznego w Castel Gandolfo, „Zagadnienia Filozoficzne w Nauce” 1990, nr 2, s. 2-12.
Google Scholar

Kałuża K., Grzech pierworodny w kontekście ewolucyjnego obrazu świata, [w:] Teologia w dialogu z innymi naukami. Spotkania – Kontrowersje – Perspektywy, (red.) D. Wąsek, Kraków 2021, s. 113-153.
Google Scholar

Kijas Z., Rozwój dogmatu i jego kryteria, [w:] Teologia fundamentalna. Vol. V: Poznanie teologiczne, (red.) T. Dzidek, Ł. Kamykowski, A. Napiórkowski, Kraków 2006.
Google Scholar

Korzeniewski B., Od neuronu do (samo)świadomości, Warszawa 2005.
Google Scholar

Kulisz J., Grzech pierworodny w rozumieniu Teilharda de Chardin, „Collectanea Theologica” 1985, t. 55, s. 45-59.
Google Scholar

Lemański J., Tora Pięcioksiąg. Wprowadzenie w zagadnienia teologiczne i historyczno-krytyczne, Szczecin 2020.
Google Scholar

Liana Z., Teologia a naukowe obrazy świata, [w:] Wiara i nauka, (red.) J. Mączka, Kraków 2010, s. 70-71.
Google Scholar

Majewski M., Grzech pierworodny. Nowe modele lektury Księgi Rodzaju w teologii katolickiej w kontekście współczesnych nauk przyrodniczych, „Periodyk Młodych Religioznawców Ex Nihilo” 2017, nr 17, s. 1-47.
Google Scholar

Nadbrzeżny A., Od „grzechu Adama” do „grzechu świata”. Rozwój teologicznej refleksji na temat grzechu pierworodnego, [w:] Teologia w dialogu z innymi naukami. Spotkania – Kontrowersje – Perspektywy, (red.) D. Wąsek, Kraków 2021, s. 89-112.
Google Scholar

Ott L., Grundriss der katolischen Dogmatik, Freiburg – Basel – Wien 1970.
Google Scholar

Pietras H., Pierwszy grzech ludzi według św. Ireneusza, [w:] Grzech Pierworodny, Źródła Myśli Teologicznej 12, (red.) H. Pietras, Kraków 1999, s. 25-39.
Google Scholar

Rahner K., Dogmen und Thelogiegeschichte – Gestern und Morgen, „Zeitschrift für katholische Theologie” 1977, Vol. 99, No. 1, s. 1-24.
Google Scholar

Rahner K., Erbsünde und Evolution, „Concilium” 1967, nr 3, s. 459-465.
Google Scholar

Ratzinger J., Raport o stanie wiary, Kraków – Warszawa-Struga 1986.
Google Scholar

Schillebeeckx E., O katolickie zastosowanie hermeneutyki, „Znak” 1968, nr 169-170, s. 978–1010.
Google Scholar

Św. Augustyn, Opera omnia, accurante, (red.) J.-P. Migne, Parisiis 1865.
Google Scholar

Wąsek D., Grygiel W.P., Przyczynki do teologii ewolucyjnej, [w:] Powstanie człowieka w ujęciu interdyscyplinarnym, (red.) T. Maziarka, Kraków 2019, s. 55-171.
Google Scholar

Woźniak R.J., Praca nad dogmatem. Wybrane aspekty odnowy teologii dogmatycznej, Kraków 2022.
Google Scholar

Wojciech P. Grygiel

https://orcid.org/0000-0003-2599-0410

Afiliacja:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych w Krakowie Poland

Biogram

ks. dr hab. WOJCIECH P. GRYGIEL, prof. UPJPII – pracownik w Katedrze Filozofii Przyrody Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie oraz członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych. Jego prace badawcze koncentrują się na epistemicznym i ontologicznym statusie symetrii w sformalizowanych teoriach fizycznych, natomiast w dziedzinie relacji nauki i teologii rozwija nowatorski obszar dociekań teologicznych, zwany teologią ewolucyjną. W obszarze nauk kognitywnych interesuje się religioznawstwem kognitywnym. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji naukowych oraz dwóch monografii.