Dogmat w historii

Włodzimierz Wołyniec

doi:10.15290/std.2020.06.13

Opublikowane: 2024-04-191

Tom 6 (2020)

Dogmat w historii

Włodzimierz Wołyniec

Studia Teologii Dogmatycznej

Dział: NATURA TEOLOGII

https://doi.org/10.15290/std.2020.06.13

Abstrakt

The article “Dogma from historical perspective” aims to present the complex and relational nature of the concept of dogma. The history of this Greek concept of δογμα, given in the first part of the article, demonstrates that the understanding of dogma has developed and deepened from patristic to modern times. Ultimately, the meaning of dogma in a broader and narrower sense is revealed by referring to Revelation, to Sacred Scripture and living Tradition, to the Church’s faith and salvific truth as well as to the phenomenon of human language. The reflection on the historicity of dogma in the second part of this article shows that not only does historicity not exclude dogmatic development, but it even assumes this development. Furthermore, the significance of dogma stems from the living Word of God, to which dogma is a witness and a transmitter.

Słowa kluczowe:

dogmat, artykuł wiary, Wincenty z Lerynu, historyczność dogmatu

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wołyniec, W. (2024). Dogmat w historii. Studia Teologii Dogmatycznej, 6, 205–224. https://doi.org/10.15290/std.2020.06.13

Cited by / Share

Bibliografia

Aleksandrowicz D., Dogmat i filozofia, Warszawa 1984.
Google Scholar

Beyga P., Dogmat jako przestrzeń uwielbienia Boga w liturgii na przykładzie prefacji o Trójcy Świętej, „Teologia w Polsce” 1(2016), s. 177-187.
Google Scholar

Denzinger H., Enchiridion symbolorum definitionum et declarationum de rebus fidei et morum. Kompendium der Glaubensbekenntnisse und kirchlichen Lehrenentscheidungen, (red.) P. Hünermann, Freiburg-Basel-Rom-Wien 1999 (skrót DH).
Google Scholar

Didache. Nauka Dwunastu Apostołów, XI. 3, [w:] Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, wyd. 2, tłum. A. Świderkówna, wstęp-komentarz-opracowanie M. Starowieyski, Kraków 1998, s. 25-44.
Google Scholar

Do Diogneta, V. 3, [w:] Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, wyd. 2, tłum. A. Świderkówna, wstęp-komentarz-opracowanie M. Starowieyski, Kraków 1998, s. 334-350.
Google Scholar

Drobner H. R., Vinzenz v. Lérin, LTK 10, (red.) W. Kasper, Freiburg-Basel-Rom-Wien 2001, s. 798-799.
Google Scholar

Drumm J., Dogma I. Begriffsgeschichte. II. Systematisch-theologisch, LTK 3, (red.) W. Kasper, Freiburg-Basel-Rom-Wien 1995, s. 283-284.
Google Scholar

Euzebiusz z Cezarei, Historja Kościelna, II, 2, 6, tłum. A. Lisiecki, Poznań 1924, Reprint I wydania, Kraków 1993.
Google Scholar

Franzelin J. B., Tractatus de divina Traditione et Scriptura, Rom 1870.
Google Scholar

Góźdź K., Biblia a dogmat, „Roczniki Teologiczne”, t. 55, z. 2(2008) s. 13-28.
Google Scholar

Kasper W., Evangelium und dogma. Grundlegung der Dogmatik, Gesammelte Schriften, Band 7, (red.) G. Augustin, K. Krämer, Freiburg-Basel-Wien 2015.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
Google Scholar

Kongregacji Nauki Wiary, Mysterium Ecclesiae, Rzym 1973.
Google Scholar

La Bibbia commentata dai Padri. Nuovo Testamento 9, (red.) P. Gorday, tłum. M. Zupi, Roma 2004.
Google Scholar

Lattier D. J., The Ortodox Rejection of Doctrinal Development, „Pro Ecclesia”, t. 20, 4(2011), s. 389-410.
Google Scholar

Leszczyński R. M., Wincenty z Lerynu, EK 20, (red.) E. Gigilewicz, Lublin 2014, s. 658-659.
Google Scholar

List Barnaby, I. 6, [w:] Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, wyd. 2, tłum. A. Świderkówna, wstęp-komentarz-opracowanie M. Starowieyski, Kraków 1998, s. 174-204.
Google Scholar

Long D. P., John Henry Newman, Infallibility, and the Development of Christian Doctrine, „The Heythrop Journal”, t. 58, 2(2017), s. 181-194.
Google Scholar

Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Jedność wiary a pluralizm teologiczny, Rzym 1972.
Google Scholar

Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Interpretacja dogmatów (1988), [w:] Od wiary do teologii. Dokumenty Międzynarodowej Komisji Teologicznej 1969-1996, (red.) J. Królikowski Kraków 2000, s. 273-302.
Google Scholar

Möhler J. A., Die Einheit in der Kirche oder das Prinzip des Katholizismus, Darmstadt 1957.
Google Scholar

Pass B. R., The Question of Central Dogma in Herman Bavinck, „Calvin Theological Journal”, t. 53, 1(2018), s. 33-63.
Google Scholar

Proniewski A., Współczesne spojrzenie teologa na dogmat, [w:] „W Tym, który mnie umacnia”. Księga pamiątkowa ku czci J.E. Ks. Bp. Prof. Edwarda Ozorowskiego z okazji 25-lecia sakry biskupiej, 40-lecia kapłaństwa i 30-lecia pracy w AWSD w Białymstoku, Białystok 2004, s. 255-261.
Google Scholar

Pylak B., Dogmat. W teologii katolickiej, EK 4, (red.) R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1989, s. 6-10.
Google Scholar

Rahner K., Dogma. II. Wesen u. Einteilung. Dogma im Ganzen des christl. Seins u. Selbstverständnisses, LTK t. 3, (red.) J. Höfer, K. Rahner, Freiburg 1959, s. 439-441.
Google Scholar

Ratzinger J., Wiara w Piśmie świętym i Tradycji, „Opera Omnia” IX/1-2, (red.) K. Góźdź, M. Górecka, tłum. J. Merecki, Lublin 2018.
Google Scholar

Rosińskiego T., Dogmat i życie czyli rzecz o dwóch sceptycznych strategiach, „Toruński Przegląd Filozoficzny”, t. 7/8 (2007), s. 111-121.
Google Scholar

Rozwój dogmatu trynitarnego. Perspektywa historiozbawcza, (red.) A. Baron, J. Kupczak, J. D. Szczurek, Kraków 2015.
Google Scholar

Shea C. M., Newman, Perrone, and Möhler on Dogma and History: a Reappraisal of the „Newman-Perrone Paper on Development”, „Newman Studies Journal”, t. 7, 1(2010), s. 45-55.
Google Scholar

Strumiłowski J. P., Dogmat – depozyt, kontemplacja czy hermeneutyka?, „Kieleckie Studia Teologiczne”, t. 16 (2017), s. 251-264.
Google Scholar

Świeżawski S., Autonomia umysłu i dogmat, Poznań 1938.
Google Scholar

Św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologiczna. Wiara i nadzieja, t. 15, tłum. P. Bełch, Londyn 1966.
Google Scholar

Św. Wincenty z Lerynu, Rozprawa pielgrzyma o starożytności i powszechności wiary katolickiej przeciw niezbożnym nowościom wszystkich kacerzy”, Kraków 2012, http://www.ultramontes.pl/commonitorium_pl.pdf
Google Scholar

Tveit J., The Magisterial Referee: The Development of Docrine According to Newman, Dulles and Tracy, New York 2016, https://www.academia.edu/24662547/The_Magisterial_Referee_The_Development_of_Doctrine_According_to_Newman_Dulles_and_Tracy
Google Scholar

Włodzimierz Wołyniec

https://orcid.org/0000-0002-5251-4076

Afiliacja:

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu Poland

Biogram

ks. prof. dr hab. WŁODZIMIERZ WOŁYNIEC – rektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (od 2014), kierownik pierwszej katedry teologii dogmatycznej w PWT. Prowadzi badania nad metodą interpretacji starożytnych wypowiedzi Magisterium Kościoła i teologią starożytnych synodów i soborów Kościoła. Ostatnio ukazała się jego monografia, Teologia synodalna, t. I, 245-325, Katowice 2020.